Το Σωματείο μας δηλώνει την συνολική του αντίθεση στο σχέδιο «μετάλλαξης» των πέντε πιο εμβληματικών μουσείων της χώρας σε ΝΠΔΔ και στην καταστροφή της μουσειακής πολιτικής δεκαετιών, όπως επιχειρείται μέσω του σχεδίου νόμου που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση έως τις 28 Ιανουαρίου, προωθώντας το για ψήφιση λίγο πριν την διάλυση της Βουλής για τις βουλευτικές εκλογές του 2023.
Η Κυβέρνηση με έναν αμφιλεγόμενο νόμο που αφορά στα μουσεία μας, επιχειρεί να μετατρέψει σε Ν.Π.Δ.Δ το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (Αθήνα), το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (Αθήνα), το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (Θεσσαλονίκη) και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου (Κρήτη).
Με το νέο νομοσχέδιο τα πέντε κορυφαία Μουσεία, θα λειτουργούν όχι ως δημόσιες υπηρεσίες αλλά ως αυτόνομοι οργανισμοί, που θα διοικούνται από ένα διοικητικό συμβούλιο, το οποίο θα διορίζει ο / η υπουργός, χωρίς τον παραμικρό δημόσιο έλεγχο.
Καθώς στην πράξη, κανένα μουσείο δεν είναι και δεν μπορεί να είναι αυτοχρηματοδοτούμενος οργανισμός, το Δημόσιο θα τα «επιχορηγεί» και όχι χρηματοδοτεί όπως συμβαίνει μέχρι τώρα και έτσι αυτά θα οδηγηθούν στο μονόδρομο των ιδιωτών οι οποίοι θα καθορίζουν την πολιτιστική, την οικονομική και την εργασιακή πολιτική του μουσείου που θα ενισχύουν οικονομικά.
Με το παρόν νομοσχέδιο ο Μουσειακός Πολιτισμός δεν χειραφετείται, όπως υποτίθεται ότι είναι ο στόχος, αλλά χειραγωγείται από τους εκάστοτε κυβερνητικούς «φίλους» ή πελάτες, που θα βάλουν χέρι σε εθνικούς αρχαιολογικούς θησαυρούς που αποτελούν Δημόσια και Εθνική περιούσια.
Η μετατροπή των 5 εμβληματικών μουσείων σε ΝΠΔΔ μέσω της αποκοπής τους από την Κεντρική Αρχαιολογική Υπηρεσία οδηγεί σε:
- Διάσπαση της δύναμης των εργαζομένων σε αυτά και μείωση της διαπραγματευτικής τους δύναμης, καθώς αποκόπτονται διοικητικά από το κύριο σώμα του ΥΠΠΟΑ και από τους υπόλοιπους εργαζόμενους και παραμένουν εγκλωβισμένοι στα ΝΠΔΔ.
- Διοίκηση των εργαζομένων υπό ΔΣ που θα είναι διορισμένα από την κυβέρνηση και όχι επιλεγμένα μέσω φυσικής διαδικασίας υπαλληλικής εξέλιξης ή ωρίμανσης.
- Διάσπαση του ερευνητικού τους έργου και στελέχωση με επιστημονικό προσωπικό ανάλογα με τις ανάγκες τις αγοράς και με όρους προσφοράς και ζήτησης.
- Προσθήκη διατάξεων στα ΠΔ που θα περιγράφουν την λειτουργία των οργανισμών, που δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή εις βάρος εργασιακών ομάδων εάν και εφόσον προβλεφθούν παραχωρήσεις επιχειρησιακών λειτουργιών των μουσείων.
- Μείωση των καθαρών κρατικών εσόδων μέσω της μείωσης των εσόδων του ΟΔΑΠ, ο οποίος λόγω του αναδιανεμητικού του ρόλου θα μειώσει την επιχορήγηση σε μικρότερα περιφερειακά μουσεία οδηγώντας στον μαρασμό τους.
- Επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού με περιττά έξοδα για μισθούς διορισμένων ΔΣ και εξόδων βιτρίνας καθώς προβλέπονται περισσότερα ιεραρχικά επίπεδα και περισσότερες θέσεις ανώτερου/ανώτατου προσωπικού υψηλά αμειβόμενες.
- Αντιμετώπιση των Μουσείων ως κερδοσκοπικούς οργανισμούς (κύτταρα κόστους/ κέρδους) , όταν ο ορισμός του μουσείου από το ICOM ξεκινά αναφέροντας ότι «…μουσείο είναι μη κερδοσκοπικός πολιτιστικός οργανισμός».
Επίσης ιδιαίτερη ανησυχία εξακολουθούν να προκαλούν οι δηλώσεις της υπουργού πολιτισμού μέσα στην Βουλή ότι «ένας αρχαιολόγος, ένας μηχανικός ο οποίος μπορεί να μην ανήκει στην αρχαιολογική υπηρεσία αλλά θα βρεθεί με μια άλφα σχέση εργασίας ή θα είναι μέλος του ΔΣ ενός εκ των πέντε Μουσείων δεν είναι [..] κατώτερος από τα στελέχη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας» η οποία ἐν τῇ ῥύμῃ τοῦ λόγου της παραδέχεται μια πιθανή αλλαγή των εργασιακών σχέσεων από «τακτικό προσωπικό» σε μια αχαρτογράφητη «άλφα σχέση εργασίας» χωρίς να την προσδιορίζει.
Ως Πανελλήνιο Σωματείο Διπλωματούχων Αρχαιοφυλάκων, απορρίπτουμε συνολικά το σχέδιο νόμου, καθώς:
- Από το νομοσχέδιο λείπει η οποιαδήποτε αναφορά σχετικά με δέσμευση για ενιαίες προσλήψεις με βάση τα όσα προβλέπονται στο οργανόγραμμα του εποπτεύοντα φορέα (ΥΠΠΟΑ) στις συμβάσεις ΙΔΟΧ, ΙΔΑΧ και τακτικού προσωπικού (Πχ δέσμευση για όρια ηλικίας).
- Δεν έχει προηγηθεί η έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων που θα καθορίζουν την οργάνωση και η λειτουργία κάθε Μουσείου που θα εκδίδονταν μετά από πρόταση της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, όπως η ίδια δήλωσε την Βουλή σε σχετική ερώτηση στις 5/2/2021.
- Από το νομοσχέδιο λείπει ένα ενδεικτικό σχέδιο των οργανισμών των νέων ΝΠΔΔ ώστε να τίθεται από πριν ένα κοινό πλαίσιο στην λειτουργία τους.
- Από το νομοσχέδιο λείπει οποιαδήποτε αναφορά σχετικά με τον περιορισμό των διορισμένων ΔΣ να προβαίνουν σε παραχωρήσεις επιχειρησιακών λειτουργιών των μουσείων (Πχ Φύλαξη, Καθαριότητα, Λογιστήριο) σε τρίτους, εκτός του δημόσιου τομέα, με αναθέσεις.
- Από το νομοσχέδιο λείπει οποιαδήποτε ρήτρα περιορισμού των διοικητικών αρμοδιοτήτων των διορισμένων ΔΣ ως προς κεκτημένα εργασιακά δικαιώματα, συλλογικές συμβάσεις ίδρυση κοινού σωματείου εργαζομένων μουσείων ΝΠΔΔ κτλ.
- Από το νομοσχέδιο λείπει η οποιαδήποτε ρήτρα σύνδεσης υποχρεωτικών προσλήψεως (ως ελάχιστο ανθρώπινο δυναμικό) ανάλογα με την αύξηση του κύκλου εργασιών των μουσείων αλλά και οποιαδήποτε εγγύηση μελλοντικής διασφάλισης των θέσεων που το νομοσχέδιο συστήνει.
- Από το νομοσχέδιο λείπει η οποιαδήποτε αναφορά σχετικά με το πως θα αντιμετωπιστεί το έλλειμμα εσόδων στο ΤΑΠ που θα προκληθεί λόγω της αυτονόμησης των μουσείων και πως θα εξασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας στα μικρά περιφερειακά μουσεία όπου χρηματοδοτούνται με αναδιανομή εσόδων και με κρατικούς πόρους οι οποίοι θα πρέπει να αυξηθούν.
Για όλους αυτούς τους λόγους διατηρούμε την αρχική μας αντίθεση απέναντι στην την αλλαγή πλεύσης της πολιτιστικής πολιτικής που επιχειρείται, όπως είχαμε εκφράσει και σε παλαιότερη ανακοίνωση και ζητάμε την οριστική απόσυρση του εν λόγω νομοσχεδίου.
Επιπλέον, με απόφαση του ΔΣ δηλώνουμε την πρόθεση μας να συμμετέχουμε σε όλες τις κινητοποιήσεις αντίδρασης κατά του νομοσχεδίου, που θα προγραμματιστούν από όλους τους συναδέλφους του χώρου του Πολιτισμού και των Μουσείων.
Για το ΔΣ
Η Πρόεδρος : Μ. Δούρου
Ο Γραμματέας: Ν. Βαλτάς